Tiền ung thư cổ tử cung là gì?
Tiền ung thư cổ tử cung là giai đoạn các tế bào biểu mô phát triển bất thường trong lớp lót cổ tử cung. Lúc này, các tế bào bất thường chưa xâm lấn sâu xuống mô chính và các bộ phận khác. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ tiến triển thành ung thư cổ tử cung.
Thời gian để tiền ung thư cổ tử cung tiến triển thành ung thư thường lên đến 10 năm hoặc hơn. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, thời gian này có thể ngắn hơn. Do đó, phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư mang ý nghĩa quan trọng trong việc chẩn đoán và điều trị, kịp thời ngăn ngừa những biến đổi nguy hại đến sức khỏe.
Dấu hiệu tiền ung thư cổ tử cung
Ung thư cổ tử cung là căn bệnh diễn tiến âm thầm trong nhiều năm. Trong đa số trường hợp, bệnh nhân mắc tiền ung thư cổ tử cung thường không biểu hiện triệu chứng. Chỉ một số ít trường hợp có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe như: Vùng kín tiết dịch bất thường, có mùi hôi, đau khi giao hợp, xuất huyết âm đạo. Ở giai đoạn muộn, bệnh nhân có thể có các triệu chứng như đau vùng chậu, đau lưng, phù chân, mệt mỏi, sụt cân…
Nguyên nhân gây tiền ung thư cổ tử cung
Nguyên nhân chính dẫn đến tiền ung thư cổ tử cung là do nhiễm HPV. HPV (Human Papilloma Virus) là virus lây truyền qua đường tình dục phổ biến ở người, có khả năng gây các bệnh nguy hiểm ở cả hai giới như: ung thư cổ tử cung, ung thư âm đạo, ung thư âm hộ, ung thư dương vật, ung thư vòm họng, ung thư hậu môn, các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản.
Gần 700 triệu người đang nhiễm HPV trên thế giới. Cứ 5 phụ nữ 50 tuổi thì có ít nhất 4 người mắc virus tại một thời điểm trong cuộc đời. Xác suất nhiễm HPV trung bình trong suốt cuộc đời của phụ nữ là 85%. Trong hầu hết các trường hợp, nhiễm HPV có thể tự đào thải sau 6-24 tháng. Tuy nhiên, 20% trên tổng số ca nhiễm HPV không được đào thải, phát triển thành các loại ung thư sau trung bình 20-25 năm.
Bên cạnh đó, một số yếu tố nguy cơ khác có thể thúc đẩy khả năng mắc ung thư cổ tử cung, bao gồm:
- Người quan hệ tình dục sớm, quan hệ không sử dụng biện pháp an toàn và quan hệ với nhiều bạn tình;
- Phụ nữ từng trải qua sinh nở nhiều lần (hơn 3 con);
- Phụ nữ sinh con khi còn trẻ tuổi (dưới 17 tuổi);
- Điều trị không triệt để các bệnh lý tử cung và bộ phận sinh dục như lạc nội mạc tử cung;
- Gia đình có người mắc ung thư cổ tử cung;
- Người hút thuốc lá;
- Người nhiễm HIV/AID, hay mắc các bệnh tình dục như Chlamydia;
- Người sử dụng thuốc tránh thai trong thời gian dài…
Các tổn thương tiền ung thư cổ tử cung
Các tổn thương tiền ung thư cổ tử cung được mô tả dựa trên mức độ bất thường của các tế bào dưới kính hiển vi, cùng mức độ nghiêm trọng của các thay đổi tế bào. Tổn thương tiền ung thư cổ tử cung thường được phân nhóm dựa trên loại tế bào bất thường.
Tổn thương tiền ung thư cổ tử cung thường được chia thành: Tế bào vảy bất thường (các thay đổi liên quan đến tế bào biểu mô vảy) và Tế bào tuyến bất thường (hay tổn thương tế bào tuyến).
1. Tế bào vảy bất thường (SIL)
SIL là biến đổi bất thường ở tế bào vảy, thường được chia thành cấp thấp và cấp cao.
- Tổn thương tế bào vảy cấp thấp (LSIL): chỉ ảnh hưởng đến các tế bào trên bề mặt của niêm mạc cổ tử cung hoặc gần chúng. Loạn sản cổ tử cung nhẹ, với những thay đổi các tế bào trông hơi khác so với tế bào bình thường.
- Tổn thương tế bào vảy cấp cao (HSIL): thay đổi với các tế bào nằm sâu hơn trong niêm mạc cổ tử cung. Loạn sản cổ tử cung thường ở mức độ trung bình đến nặng. Các tế bào được coi là bất thường hơn.
2. Tế bào tuyến bất thường (AGC)
AGC là những biến đổi bất thường xảy ra ở tế bào tuyến tại cổ tử cung, có nguy cơ tiến triển thành ung thư.
Bệnh tiền ung thư cổ tử cung có nguy hiểm không?
Tiền ung thư cổ tử cung chưa phải là ung thư, nhưng nếu không được can thiệp kịp thời, những tế bào bất thường này có thể tiến triển thành ung thư. Do đó, đây chưa phải là giai đoạn nguy hiểm, mà có thể được chữa khỏi hoàn toàn, không gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe người bệnh như các giai đoạn khác.
Sau giai đoạn tiền ung thư, khoảng 5-10% người bệnh sẽ tiến triển thành ung thư cổ tử cung. Tỷ lệ điều trị khỏi lúc này sẽ giảm dần theo từng giai đoạn bệnh. Ở giai đoạn I, tỷ lệ điều trị khỏi bệnh sẽ khoảng 80-90%, ở giai đoạn II giảm khoảng 60%, iai đoạn III còn 30% và giai đoạn IV chỉ còn 15% trường hợp sống sót sau 5 năm điều trị. Mỗi năm thế giới ghi nhận khoảng hơn 500.000 trường hợp mắc mới ung thư cổ tử cung và có khoảng 250.000 trường hợp tử vong (Theo Tổ chức Y tế Thế giới – WHO).
Cách chẩn đoán giai đoạn tiền ung thư cổ tử cung
Nhận diện sớm các tổn thương tiền ung thư cổ tử cung để có phương án điều trị phù hợp, đảm bảo tiên lượng tốt, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Để phát hiện các dấu hiệu bất thường cổ tử cung, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp xét nghiệm sau: Xét nghiệm Pap, xét nghiệm HPV, soi cổ tử cung, sinh thiết, khoét chóp lấy mẫu mô ở cổ tử cung và quan sát kính hiển vi (trường hợp đã phát hiện tế bào bất thường), CT Scan để xác định khối u và mức độ lan rộng của tế bào ung thư.
Cách điều trị giai đoạn tiền ung thư cổ tử cung
Tiền ung thư cổ tử cung có thể điều trị bằng phương pháp khoét chóp tùy theo độ nặng và sự xâm lấn của tổn thương, hoặc điều trị triệt để là cắt tử cung. Với phương pháp cắt tử cung, tỷ lệ khỏi bệnh có thể lên đến 98%. Sau phẫu thuật, người bệnh cần tiếp tục theo dõi bệnh theo hướng dẫn của bác sĩ.
Với phương pháp khoét chóp cổ tử cung sẽ lấy đi một phần cổ tử cung có tổn thương bằng vòng cắt đốt điện, dao lạnh hoặc laser. Trước ngày khoét chóp, người bệnh cần tránh dùng một số thuốc không cần thiết và nên ngừng aspirin. Tốt nhất, người bệnh cần thông báo với các sĩ các loại thuốc đang sử dụng và các bệnh đang điều trị, như tăng huyết áp để tránh biến chứng trong và sau khi thực hiện khoét chóp. Ngoài ra, bệnh nhân cần xét nghiệm máu, nước tiểu…
Phương pháp được tiến hành khi người bệnh nằm ở tư thế sản phụ khoa, bác sĩ sẽ đặt mỏ vịt, soi cổ tử cung để xác định vùng tổn thương sau khi thấm acid lactic và lugol, xác định các ranh giới tổn thương. Gây tê vùng cổ tử cung. Tùy vào vị trí vùng chuyển tiếp mà quyết định chuyền sâu của khoét chóp, trung bình ấn vòng cắt vào độ sâu 5-8mm. Sau khi thực hiện thủ thuật, bác sĩ tiến hành cầm máu cho bệnh nhân.
Biện pháp phòng ngừa tiền ung thư cổ tử cung cho phụ nữ
Để chủ động phòng ngừa nguy cơ tiền ung thư cổ tử cung, nữ giới cần tự bảo vệ bản thân khi quan hệ tình dục bằng biện pháp an toàn như sử dụng bao cao su, quan hệ một vợ một chồng và vệ sinh sạch sẽ vùng kín sau khi quan hệ để tránh nguy cơ lây nhiễm HPV – nguyên nhân chính dẫn đến tiền ung thư cổ tử cung và ung thư.
Bên cạnh thói quen quan hệ an toàn, phụ nữ cần chủ động phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm HPV bằng vắc xin. Vắc xin phòng HPV có hiệu quả trên 90% trong việc phòng ngừa các tổn thương tiền ung thư và ung thư do các tuýp HPV nguy cơ cao gây ra, nguy cơ mụn cóc sinh dục do các tuýp HPV nguy cơ thấp gây ra.
Hiện có 2 loại vắc xin phòng HPV tại Việt Nam gồm Gardasil và Gardasil 9. Cả 2 loại đều được sản xuất tại Mỹ, nhưng có sự khác biệt nhất định về đối tượng, độ tuổi sử dụng, khả năng bảo vệ và cả lịch tiêm.
| Gardasil (Mỹ) | Gardasil 9 (Mỹ) | |
| Xuất xứ | Được nghiên cứu và sản xuất bởi tập đoàn hàng đầu thế giới về dược phẩm và chế phẩm sinh học – Merck Sharp & Dohme (MSD – Mỹ). | |
| Phòng bệnh | Ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, các tổn thương tiền ung thư và loạn sản, mụn cóc sinh dục do 4 tuýp HPV: 6, 11, 16, 18. | Ung thư cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, ung thư dương vật, ung thư hậu môn, ung thư hầu họng, mụn cóc sinh dục, các tổn thương tiền ung thư hoặc loạn sản… do 9 tuýp HPV: 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. |
| Đối tượng sử dụng | Được chỉ định dành cho trẻ em gái và phụ nữ trong độ tuổi từ 9-26 tuổi. | Được chỉ định tiêm chủng cho cả nam giới và nữ giới, từ 9 đến 45 tuổi. |
| Lịch tiêm | Lịch tiêm của vắc xin Gardasil (Mỹ) 3 mũi:
|
Người từ tròn 9 tuổi đến dưới 15 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên:
Phác đồ 2 mũi:
Nếu mũi 2 tiêm cách mũi 1 < 5 tháng, cần tiêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng. Phác đồ 3 mũi (0-2-6):
Người từ tròn 15 tuổi đến 45 tuổi tại thời điểm tiêm lần đầu tiên: Phác đồ 3 mũi (0-2-6):
Phác đồ tiêm nhanh:
|
| Chống chỉ định |
|
|
Câu hỏi thường gặp
1. Tiền ung thư cổ tử cung có chữa được không?
ĐƯỢC. Tiền ung thư cổ tử cung có thể được điều trị khỏi hoàn toàn mà không làm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của bệnh nhân nếu được phát hiện sớm. Do đó, phụ nữ nên tuân thủ theo lịch khám phụ khoa định kỳ mỗi 6 tháng/ lần để sớm phát hiện các bất thường ở cổ tử cung. Ngoài ra, khi có những dấu hiệu nghi ngờ tiền ung thư cổ tử cung như: Vùng kín tiết dịch bất thường, có mùi hôi, đau khi giao hợp, xuất huyết âm đạo… cần đến bệnh viện để được thăm khám và theo dõi.
2. Tiền ung thư cổ tử cung sống được bao lâu?
Nếu được điều trị sớm, kịp thời, người bệnh có thể khỏi bệnh hoàn toàn. Tiền ung thư không có cơ hội phát triển thành ung thư cổ tử cung. Ngược lại, không điều trị hoặc điều trị ở giai đoạn muộn, các tổn thương có thể phát triển thành ung thư. Việc điều trị lúc này trở nên khó khăn, tiên lượng sống của bệnh nhân ngày càng thấp ở các giai đoạn bệnh muộn.
Nguồn: https://tamanhhospital.vn/
